Op de gevel van Hotel St. Joris prijkt het jaartal 1582. Dit is het originele bouwjaar van dit majestueuze gebouw, waar zowel een hele historie aan vooraf gaat, als dat er een lange geschiedenis op volgt.
Voor het begin van de Sint-Jorisdoelen, zoals het hof aan de Balans in Middelburg heet, gaan we terug naar de Middeleeuwen. In de tijd dat de eerste steden zich vormden, werden in Zuid-Nederland namelijk diverse schuttersgilden opgericht. Deze verenigingen hadden van oorsprong een beschermende functie, ze waren een soort gewapende burgerwacht. Naast de verdediging van de stad, tegen bijvoorbeeld roversbenden of vreemde legers, hadden ze eveneens de taak om hulp te verlenen bij brand, watersnood en handhaving van de orde.
St. Jorisgilde
Middelburg telde drie schuttersgilden, waaronder het St. Jorisgilde. De eerste vermelding van deze vereniging dateert uit 1352. Dit specifieke gilde hanteerde de kruisboog als wapen en opereerde vanuit een hof nabij de Sint-Janskerk. Toen dit hof in 1541 werd onteigend en gesloopt, omdat het plaats moest maken voor de aanleg van de Nieuwe Haven, werd er geld beschikbaar gesteld voor de bouw van een nieuw hof. Dat liet nog even op zich wachten. In 1560 vestigt het schuttersgilde St. Joris zich op het terrein van het klooster der Zwarte Zusters aan de Balans in Middelburg en pas in 1582 wordt, aangrenzend aan dit hof, het oorspronkelijke St. Jorisdoelen gebouwd.
St. Jorisdoelen
St. Jorisdoelen is een prachtig gebouw met grote raampartijen, sierlijke ornamenten en statige kantelen. Het paste bij de status van het schuttersgilde, dat ook belangrijke sociale en bestuurlijke taken had in de lokale maatschappij. Die status veranderde door de jaren heen wel een beetje. Hand- en kruisbogen werden steeds minder geschikt als wapens en de schuttersgilden kregen minder taken en bevoegdheden. In 1798 werd het einde van het gildesysteem aangekondigd. De schuttersgilden werden vervangen door een professionelere politie.
Sociëteit St. Joris
Toch bleven veel schuttersverenigingen bestaan, nu in de vorm van broederschappen en sociëteiten. Na een fusie met Sociëteit de Vriendschap, vormde zich in 1875 de Sociëteit St. Joris. De leden beoefenden geen schietsport meer, maar kwamen vooral in St. Jorisdoelen bijeen om gezellig samen te zijn, te lezen en spel en sport te beoefenen. St. Jorisdoelen werd in die tijd uitgebaat door kasteleins. De laatste kastelein van St. Jorisdoelen was A Visser. Hij vertrok in 1933.
Hotel St. Joris
In 1936 kreeg St. Jorisdoelen een nieuwe bestemming: Hotel St. Joris. Het zat de eigenaar van het hotel, Bram van Overbeeke, niet bepaald mee. Slechts vier jaar na de oprichting, wordt het hotel namelijk compleet verwoest tijdens de grote stadsbrand op 17 mei 1940. Na een bombardement van de Duitsers kwam de hele binnenstad van Middelburg in brand te staan en veranderde het majestueuze St. Jorisdoelen in een ruïne. De enkele muren die nog overeind stonden, stortten later tijdens een najaarsstorm alsnog in.
Herbouw St. Jorisdoelen
Het zou nog decennia duren voordat St. Jorisdoelen in zijn vroegere vorm wordt herbouwd. Rond 1970 gebeurt dit en krijgt St. Jorisdoelen bovendien twee moderne zijvleugels. De bouw van het nieuwe St. Jorisdoelen wordt gezien als de afsluiting van de wederopbouw van Middelburg. Opnieuw krijgt het een vooraanstaande functie. Op de begane grond hield het kantongericht zitting en verder bood het gebouw onderdak aan het gewestelijk arbeidsbureau en de griffie van de Provinciale Staten van Zeeland.
Wederom Hotel St. Joris
In 2017 kwam St. Jorisdoelen leeg te staan. De eerste plannen voor studentenhuisvesting liepen op niets uit, maar twee jaar later werd er wel een geschikte nieuwe bestemming voor dit unieke pand op deze historische plek gevonden: Hotel St. Joris. Daar waar het gilde ooit zijn schoten oefende en de leden van de sociëteit hun krantje lazen, tennisten en kegelden. Daar waar hotelgasten al eerder van de gastvrijheid en historie genoten en ambtenaren de laatste decennia hun beroep uitoefenden. Daar genieten vanaf (medio) 2023 hotelgasten van een fantastisch 4-sterren cityhotel met 54 prachtige suites, lofts en ‘city rooms’ én van een sfeervol ontbijtrestaurant met lounge en ‘honesty bar’, die al deze historie met zich meedragen en ademen. Hotel St. Joris is terug. En hoe. Bekijk hier de projectpagina.
Meer weten? Neem contact op met Alexander Snoodijk via tel. 088 1900 222 of mail naar info@teamleisure.nl.